Drenthe:
IJstijdenlandschap
Het Drentse landschap is gevormd tijdens twee IJstijden. Eerst het Saalien, waarbij het landschap onder een dikke laag ijs lag en het reliëf werd gevormd en daarna het Weichselien waarin veel zand werd verplaatst en Pingo's werden gevormd.
↓ Archeologie
↓ Esdorpenlandschap
↓ Esdorpen
↓ Veenontginning
↓ Flora & Fauna
|
|
|
Bewoners uit eerdere perioden van de geschiedenis hebben sporen in het landschap achter gelaten. Drenthe is wat dat betreft rijk bedeeld, van de periode vlak na het Weichselien tot aan de moderne geschiedenis.
|
|
Klik op het plaatje voor meer info
Het Esdorpenlandschap is een landschap dat door menselijk ingrijpen is ontstaan om landbouw op schrale zandgrond mogelijk te maken. Beekdalen met hooilanden, heidevelden en hakhoutbosjes. Al die elementen hadden een rol in het systeem. Rond 1900 werd met de introductie van kunstmest het complexe systeem overbodig. Het kenmerkende landschap begon te verdwijnen. Gelukkig is er in Drenthe voldoende overgebleven om te bekijken en fotograferen.
Bronnen:
- Uilkema, een historisch
boerderij-onderzoek
E.L. van Olst; Arnhem 1991
- Het Boerderijenboek
red: J van Zuijlen et al.
Waanders uitgevers, Zwolle 2003
- De Friese boerderij
Wiebe Hoekstra
Friese Pers Boekerij 2009
- Mooiste hoekje van Orvelte
ruim 350 jaar oud
Bouwhistorische verkenning
Flintenweg 2 Orvelte
Jim Klingers 2018
- Landschapsbiografie van de
Drentsche Aa
red: Theo Spek, Hans Elerie,
Jan P. Bakker, Ieneke Noordhoff
Konininklijke van Gorcum 2016
- Rijksmonumentenregister
- Kadasterkaart 1832
- Beeldbank Drents archief
- Beeldbank Cultureelerfgoed
|
|
|
De boerderijen in het Esdorpen-landschap liggen bij elkaar, centraal in het gebied, rond een gemeenschappelijke open plek, de Brink. Overdag graasde het vee in het buitengebied, in de nacht werd het in het dorp in een Potstal gezet. In de stal werd strooisel vermengd met mest verzameld waarmee de akkers (Essen) konden worden bemest.
|
|
|
Net als in Fryslân is ook in Drenthe turf gegraven. Op de grens tussen de twee provincies vinden we de ontginning van de Smildiger Venen. Tussen de Esdorpen vind je versnipperde kleinere ontginningen. Oostelijk van de Hondsrug ligt de ontginning van het Bourtanger veen. Het Bourtanger veen was een uitgestrekt hoogveen dat in het grensgebied van Groningen, Drenthe en Duitsland lag. Hier is een karakterstiek ontginningslandschap met eindeloos lange kanaaldorpen ontstaan.
|
|
|
|
|
|
|
