wadden zeeklei veen keileem bodemkaart overig contact
vulling Ontginning van het Laagveen Rond de Friese Meren Vervening Natuurgebieden Flora van het veen Fauna van het veen


Natura 2000 veen:

Alde Feanen

Van de oorspronkelijke natuur die in het laagveenlandschap voorkwam is niets meer over. Het landschap is ontgonnen, veel veen is geoxideerd of afgegraven. Toch liggen enkele van de meest aansprekende natuurgebieden van Fryslân in het veengebied. Op de verlaten restanten van het verveende landschap hebben zich gevarieerde natuurgebieden kunnen ontwikkelen. Om die variatie te behouden is beheer nodig. Een mooi voorbeeld van natuur in het laagveen is het Nationaal Park de Alde Feanen, dat een grote verscheidenheid aan biotopen herbergt.

De kwaliteit van de natuur in de veengebieden staat onder druk. Door bodemdaling is de natte natuur boven het gemiddelde maaiveld komen te liggen. Er is een probleem met wegzijging van water. Om verdroging te voorkomen het is nodig water uit de boezem in te laten. De mindere waterkwaliteit veroorzaakt stagnatie van de natuurlijke verlanding.

↓ Grutte Wielen
↓ Oudegaasterbrekken, Fluessen
↓ Witte en Zwarte Brekken
↓ Sneekermeergebied
↓ de Deelen
↓ van Oordts Mersken
↓ Brandemeer, Rottige Meente

 de Earnewarrepoel, het noordelijkste meertje van de Alde Feanen Earnsleat met lichtharp in tegenlicht Klassiek beeld van de Alde Feanen, een plas met Gele Plomp en Moerasbos In de winter staat het grasland van de Headamskampen onder water Een flink sneeuwdek in de Alde Feanen Een zware bui trekt over de Jan Durkspolder Ontluikende struiken in de Koloanjes Berijpte Berken in de Koloanjes Verdronken Bos ontstaan door natuurontwikkeling in de Lytse Mear Zware Bui boven de rietvelden van Reid om 'e Krite Ochtendnevel hangt tussen het Riet en de Bomen van Reid om 'e Krite Uitzicht vanaf de uitkijktoren in Reid om 'e Krite Een mooi slingerende verbindingssloot in Reid om 'e Krite Elzenbroekbos in It Wikelslân Elzenbroekbos met Pluimzegge en Gele Lis in het voorjaar Hoogveenbos met Veenmossen in het It Wikelslân Berkenbroek of Hoogveenbos met Veenmossen en Koningsvaren Oever met weelderig bloeiend Koninginnekruid Bovenaanzicht van een petgat met moerasbos in It Wikelslân Zomerse begroeiing van een Petgat in It Wikelslân Rietsnijders verbranden de onbruikbare delen van het geoogste Riet Landschap met Riet en boompjes in tegenlicht Het berijpte landschap van It Wikelslân Ondergelopen boezemland van de Wolwarren




↑ Grutte Wielen

De Grutte Wielen liggen tussen Ljouwert en de Trynwâlden. Het gebied ligt precies op de overgang van Klei naar Zand. In het gebied liggen poelen, er zijn bloemrijke graslanden, twee eendenkooien, rietmoeras en in het oostelijke deel ligt een keileemlandschap met morenewelvingen

 Grutte Wielen Grutte Wielen, grote plas Grutte Wielen, Buismanskooi Driftsneeuw in de Grutte Wielen Grutte Wielen, bloemrijke graslanden Grutte Wielen, zonsondergang boven de Koekoekspetten




↑ Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving

 Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving, Sipkemar Het Hop en Ringwiel




↑ Witte en Zwarte Brekken

 Pontje bij de Witte en Zwarte Brekken




↑ Sneekermeergebied

 Leeg




↑ de Deelen

De Deelen is een van de meest recent verveende gebieden in Fryslân. Tot ver in de 20e eeuw is hier nog veen gewonnen. Het gebied is een aaneenschakeling van parallelle petgaten en legakkers. De turf werd afgevoerd via het Alddeel, de centrale vaart die haaks door de structuur van de petgaten loopt. Een aantal van de legakkers is met elkaar verbonden door bruggen en vlonders zodat er een wandeling door het gebied gemaakt kan worden.

 de Deelen zijn toegankelijk via bruggen en vlonders die de legakkers verbinden Centraal pad dwars door de Deelen Stukje bos met enkele Eiken op een legakker Een Grote Zilverreiger foerageert in het moeras Herfst in de Deelen Krabbenscheer in een Petgat Moerasbos in de Deelen Nieuw gegraven Petgaten in de Deelen Laagveenmoeras met petgaten en legakkers Berijpte Berk in petgatenlandschap Maartse buien spiegelen in het water van de Deelen Verlanding met drijvende planten vanuit de oever Een Winterlandschap met een vlonder naar een legakker




↑ van Oordts Mersken

Van Oordts Mersken is een deel van het beekdal van het Koningsdiep (de Boorne). De beek loopt centraal door het gebied dat in de overgang van het zandlandschap naar het veenlandschap ligt. In het oosten zijn de flanken relatief hoog en zandig, begroeid met heide, bosjes en schrale graslanden. Het lage westen wordt 's winters regelmatig door de beek overstroomd, hier zijn Dotterbloemhooilanden en Zeggenvegetaties.

 Bouwespolder, van Oordt's Mersken Koningsdiep, van Oordt's Mersken




↑ Brandemeer, Rottige Meente

Het moerasgebied bestaat uit twee delen die door een smalle corridor langs de Helomavaart met elkaar zijn verbonden. Beide delen zijn ontstaan door vervening waardoor een regelmatig patroon van petgaten en legakkers is ontstaan. In het gebied zijn verschillende stadia van verlanding te vinden, waaronder voor Fryslân zeldzame trilvenen. Door de inlaat van boezemwater om verdroging tegen te gaan stagneert nieuwe verlanding. Momenteel overheersen daarom de eerste (open water) en laatste stadia van de verlanding (veenmosrietland en hoogveenbos).

 Leeg Leeg Leeg Leeg Leeg Leeg Leeg Leeg Leeg Leeg




↑ Top

Fryslansite ©Hendrik van Kampen