Rond de Beekdalen:

In het landschap van de grote beekdalen liggen drie beken: de Boorne, Tjonger en Linde. Ze stromen vanaf het Drents Plateau naar het laagland. In het zandlandschap liggen dalen die van noordoost naar zuidwest liggen. In de veenvlakte boog de Boorne naar het noorden en kwam uit in de Waddenzee, de Tjonger en Linde gingen richting de Zuiderzee. Voordat in de middeleeuwen de mens het gebied permanent gin bewonen lagen er hoogvenen op de zandruggen. Nadat dit was afgegraven bleef er een schraal zandlandschap achter. De dalen zijn nat en venig gebleven.

↓ Wegdorpen
↓ Veenkoloniën
↓ Esdorpenlandschap

↑ Wegdorpen

Wegdorpen zijn in de Middeleeuwen ontstaan uit de eerste ontginningen van boeren die via beken en rivieren het gebied in trokken. Een boer had het recht om zijn land vanaf de oever landinwaarts te vergroten. Wateroverlast en verschraling dwong de boeren landinwaarts te gaan. Zo kreeg je vanaf de beek landinwaarts lange strookvormige kavels. Boerderijen plaatste men in een lijn op de zandrug. Over de rug liep een pad van huis tot huis. (meer bij Ontginning)

↑ Veenkoloniën

De Veenkoloniën zijn vanaf de tweede helft van de 16^e eeuw ontstaan bij de turfwinning. Vanaf de rand van de laagveengebieden werden kanalen diep het hoogveen in gegraven om het droog te leggen en de turf te kunnen afvoeren. Langs de kanalen ontstonden nieuwe dorpen en bestaande dorpen groeiden fors.
(meer bij Ontginning)

↑ Esdorpenlandschap

Klik op het kaartje voor meer info

Het Esdorpenlandschap is een landschap dat door menselijk ingrijpen is ontstaan. Landbouw op schrale zandgrond werd mogelijk door gebruik te maken van het potstalsysteem. Beekdalen met hooilanden, heidevelden en hakhoutbosjes, landschappen die we nu vooral kennen als natuur, speelden een rol in het systeem. Rond 1900 werd met de introductie van kunstmest het potstalsysteem overbodig. Het kenmerkende landschap begon te verdwijnen. In Fryslân is er weinig meer van terug te vinden, in Drenthe zijn grote delen nog in hun samenhang te bekijken.

↑ Top